• Virüs No 7: “Gerekli Çalışmaları Yürütmek”

    Bugüne kadar keşfettiğim altı virüs’ten1 sonra “herhalde artık başkası yoktur” derken, bir vesileyle bugünkü iki keşfimi yaptım. Bunlardan biri No 7 virüs: “Gerekli Çalışmaları Yürütmek“; diğeri ise “bu tür virüslerin sayılarının sınırlı olmadığı” gerçeği.

    Bu ikinci keşfin niçin önceden değil de şimdi gerçekleştiği ise akıl daraltıcılarım2 ile ilgili; demek ki daraltıcılardan birisinin farkına varmamı sağlayan bir olay olmuş (onun da ne olduğunu biliyorum, AFAD örgütünün misyon tanımına3 rast geldim). Aslında yıllardır (gerekli çalışmaları yürütmek) kalıbına rastlarım; hatta belli ki ne yapılacağı konusunda kafam karışık olduğunda işin içinden çabucak sıyrılabilmek için kendim de kullanmışım. Ne zaman ki “koordinasyon” örgütleriyle ilgili düşüncelerimi yazmaya kalkmışım4, o zaman bu “gerekli çalışmalar” kalıbının -bir açıklamanın öncülü olmadan durumu idare etmek amacıyla kullanıldığındaki- anlamsızlığını farketmişim.

    Gerekli Çalışmalar, çok derin anlamları olan bir ifadedir. Öz anlamı “sizi alakadar etmez“, “aklınız ermez“, “bilmemeniz daha iyidir“, “bir de size anlatmakla mı uğraşalım” gibilerden çoklu anlama sahip milli bir deyimdir. Denilebilir ki, mevzuatımız içinden bu ifadeler bulunup ayıklansa geriye kalanlardan kimse bir şey anlamaz. Bu nedenle bir anlamda insanlarımızı, “gerekenlerin ne olduğunu bilen mutlaka birileri vardır” inancıyla dağılıp parçalamaktan koruyan bir deyimdir; millilik özelliği de zaten buradan kaynaklanmaktadır.

    Şaka bir yana, AFAD gibi en kritik bir yaşam alanı ile ilgili bir sorumluluğu üstlenmiş bir kuruluşun temel varlık nedenini (misyonu) açıklayan ifade içinde “gerekenleri yapmak” diye bir ifade olamaz; tabii ki sadece AFAD için değil, görevi eşgüdüm olan -ki eşgüdümün de nasıl yapılması gerektiği de ayrıca üzerinde durulması gereken bir konu5-tüm resmi ve sivil örgütlenmeler için de olamaz.

    Yabancı kökenli sözcüklerin “sorgulanma bağışıklığı” sağlayıcılığından yararlanılarak, kastın açıklanması savsaklanamaz. Benzer durum benzer anlamda kullanılarak hareket özgürlüğü(!) sağlayan “platform” kavramı için de geçerlidir. “Bir araya doluştuk, sorgulanamazlıkta buluştuk” gibisinden bir oluşum, anlamlı bir kasıt içermez. Tam olarak neyi-niçin-nasıl yapmak istediğini açıklayamayıp “gereken çalışmaları” yürütmek ya da “bir şeyler yapmak”6 üzere bir araya gelmek koordinasyon ya da platform değildir.

    14 Kasım 2023

    [1] Bkz. Zihinsel Virüsler, https://tinaztitiz.com/7475 ve 6ncı olarak da 4Y virüsü (https://tinaztitiz.com/15460)

    [2] Bkz. Akıl Daraltıcılar. https://www.kavrammutfagi.com/kavram/akil-daraltici—akil-genisletici

    [3] Bkz. AFAD misyon tanımı. https://www.afad.gov.tr/vizyon-ve-misyon

    [4] Bkz. Afet Örgütlenmesi bağlamında kritik konular, https://bit.ly/3tWTvWp

    [5] Bkz. Koordinasyon (eşgüdüm). https://www.kavrammutfagi.com/kavram/koordinasyon

    [6] Bkz. Bir şeyler yapmak. https://tinaztitiz.com/7136

  • Medeniyet ve anti-medeniyet belirleyicisi: 4Y

    4Y (Yıkıp Yeniden Yapma Yöntemi), yalnızca yapıların depreme daha dayanıklı hale getirilmesi bağlamında değil, birçok alanda medeni ve medeni olmayan toplumları ayırt edebilecek bir yaklaşım olarak beliriyor.

    Örneğin, belirli bölümleri yıpranan giyeceklerin atılıp yenisinin alınması, her yeni bakanın eğitim sistemini yeni baştan kurmak için eskisini yıkması, rejimin aksayan yönleri bahane edilerek yıkılıp yenisinin yapılmaya çalışılması ya da anayasaların her defasında yeniden yapılmaya çalışılması, çeşitli alan ve ölçeklerde birkaç örnekten ibarettir. Arzu edenler biraz düşünerek bunların münferit örnekler değil, toplumumuza ana medeniyet rengini veren asli bir unsurun (yani 4Y) yansımaları olduğunu bulacaklardır.

    Medeniyet, binlerce yıllık birikimlerin, aksayan yönlerinin sürekli olarak yenilenmesi, çok ender hallerde ise devrimsel değişimlerle daha temelden değiştirilmesiyle -ki o hallerde dahi temel yapı taşları korunarak- oluşmuş; bu gerçeğin farkına var(a)mayan toplumlar ise anti-medeniyet çukurundan çıkamamışlardır.

    4Y virüsü’nün -ki mevcut virüslere1 eklenen altıncısıdır- olumsuz etkisi medeniyet birikimine aksi yönde çaba harcama yoluyla medeni toplumdan dışlanmakla sınırlı değildir. Bir diğer olumsuzluk kendi toplumumuz içinde, her yıkıp yeniden yapma teşebbüsü sırasındaki kültürel ayrışmalar sırasında inşa ettiğimiz kultur-kampf’lardır2.

    4Y virüsünün toplumumuza son darbelerinden ikisi, beklenen İstanbul depremine karşı, tüm yerel yönetimleri işe katacak bir yaygın bir güçlendirme kampanyası yerine, yeni oluşturulan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı ile belediyeleri dışlayarak toptan bir dönüşüm (yıkıp yenileme) girişimi; diğeri ise, T.C. Anayasası’nın maddeleri arasındaki bir uyumsuzluğu giderici önlem alarak anayasal birikimi zenginelştirmek yerine, eskisinin omurgasını çöpe atıp yenisini yapma hazırlığıdır.

    Bu iki girişim de 4Y’nin net birer türevidir. Bu virüsün tahripkarlığının farkına varılması bu topraklara tutunabilmenin ön koşullarından birisi olarak görünüyor. Bir diğer koşul ise, inanılmaz bir hızla değişen dünyada -4Y’ye yol acan- hiçbir düşüncenin ilelebed doğruluğunu koruyamayacağının idraki içinde akıl daraltıcılarımızı3 askıya alıp üzerlerimizdeki esneklik azaltıcı zırhların katılığından tedricen soyunmaktır.

    12 Kasım 2023

    [1] Bkz. Zihinsel Virüsler, https://tinaztitiz.com/7475

    [2] Bkz. Kultur-kampf, https://www.kavrammutfagi.com/kavram/kulturkampf

    [3] Akıl Daraltıcılar Zihin Haritası için bkz. http://bit.ly/3A4bv0C