“HATA” NE DEMEKTİR?

“HATA” NE DEMEKTİR?

Daima yarım saat geri kalan ya da kırkbeş dakika ileri giden bir saat zamanı doğru gösterebilir mi? Evet, hem de hiç şaşmadan gösterir. Saat her kaçsa ona yarım saat ekler ya da kırkbeş dakika çıkarırsanız zamanın doğru değerini bulursunuz. Dolayısıyla böyle bir saat hatasızdır.

Pekiyi, hatası böylesine sabit değil de ve mesela tek saatlerde on dakika, çift saatlerde bir dakika yanlış gösteriyorsa ne olacak? Yine sorun yoktur. Bu sistematik yanlışa göre saatin gösterdiği değeri düzeltirseniz yine zamanın doğru sunu bilebilirsiniz. Dolayısıyla böyle bir saat de hatasızdır.

Hatta bu kadar değil, çok daha karmaşık yanlışlar yapan bir saat de hatasız olabilir. Örneğin, her ayın ilk pazar günü tek saatlerde bir dakika geri kalıp, diğer çift günlerde her saat o kadar dakika geri kalıp, geri kalan zamanda her dakika bir dakika ileri giden bir saat de zamanı doğru gösterir ve de saat yine hatasızdır.

Hatalı saat, yapacağı yanlışın, hangi algoritma’ya uyduğu belli olmayan, yani düz deyimle ne zaman ne yapacağı kestirilemeyen saatlere denir.

Saatler için doğru olan bu kural tüm ölçü aletleri ve insan davranışları için de geçerlidir.

Ölçme denilen bilim dalının bu pek basit kuralının bütün vatandaşlarımızca bilinmesinde sayısız yararlar vardır.