KALABALIK KAMU KADROLARI NASIL AVANTAJA ÇEVRİLEBİLİR?
KİT’lerin özelleştirilmeleri karşısındaki önemli bir engel, yalnız Türkiye’de değil başka ülkelerde de bu kuruluşlardaki kalabalık kadrolardır.
İşsizlik sorununu gerekli enstrümanları geliştirerek değil de kamu kuruluşlarına adam alarak çözmeyi yeğleyen gelmiş-geçmiş idarelerin yarattığı bu sorun aşılmaksızın bugün KİT’ler ancak bir yolla özelleştirilebilir: O da, mevcut kalabalık kadroların bir biçimde işten çıkarılmaları ve az sayıda fakat yüksek nitelikli elemanların istihdam edilmesidir.
Diğer yandan, teknolojisi dolayısıyla açık tutulması yararlı olmayan KİT’lerin ise kapatılmasıdır.
Gerektiğinde işe alıp gerektiğinde çıkararak (easy hire-easy fire), ekonomik konjonktüre uyum göstermek A.B.D.’deki sistemin esasıdır. Bu sistem, bugünkü halimizle Türkiye’de uygulanamaz. Aynen, Nasrettin Hoca’nın “adamı belindeki iple çekerek kurtarmıştım, ama damda mıydı yoksa kuyuda mıydı?” öğretisindeki nedenle uygulanamaz.
A.B.D.’de, işten çıkarılan kişinin, geçimini-hem de aynı, hatta daha yüksek standartta- sürdürmesi için alternatif yollar mevcutken, Türkiye’de bu yollar mevcut değildir. A.B.D.’de, işten çıkarılan bir kişinin, eğer bir başka iş bulma şansı yoksa, en önemli güvencesi kendi işini kurmak için uygun bir ortam içinde bulunmasıdır.
Buradan kolayca görülebileceği gibi, KİT’lerin özelleştirilebilmesi (ve daha birçok sorun), kalabalık kadroların, açlığa mahkum edilmeden işten çıkarılabilmelerine bağlıdır. Bu ise ancak 2 yolla yapılabilir:
-
İşten çıkarılacak insanlara, yeni beceriler kazandırılarak yeni işler bulmalarına yardımcı olarak.
(LİMME veya İstihdam Garantili (!) vs gibi zorlama yollarla değil, işgücü açığı bulunan alanlarda, özel girişimcilerin beceri kursları düzenlemelerine TEKRAR izin vererek)
-
Kendi işini kurmak isteyenlere gerekli destekleri sağlayarak.
(TBMM’de bekleyen Girişim Destekleme Şirketleri kanun teklifi bu amaçla yapılmıştır)
Birçok sorunun kaynağı durumunda olan Kalabalık Kamu Kadroları ve işsizlik sorunları, ancak bu araçlar devreye sokularak çözülebilir.