“Evrim” ve “yaratılış” için mahkeme kararı!

Vakti olanların, 10 sayfa
tutarındaki bu mahkeme kararını yukarıda verilen internet
adresinden okumaları önerilir. Demokrasisi örnek olarak gösterilen
bu ülkenin bir yargıcının, bir müsbet bilim uzmanlık tezini andırır
kararını okuyunca -değerli dost Dr. Necati Saygılı vasıtasıyla elde
ettim- karışık duygular içinde kaldım.

Bir yanda, yaratılış
yanlılarının kendilerini tanrı kuvvetleri, evrim yanlılarını ise anti-tanrı kuvvetleri
olarak tanımlayabilecek kadar toplumu bölmeyi
düşünebilmeleri; ama diğer yanda da kendi yandaşlarını uyararak
yaratılışı bir dini inanç olarak değil yaratılış
bilimi olarak adlandırarak
kullanmaları ve böylece evrim yandaşları ile eşit koşullar
sağlamaya çalışacak kadar da kurnaz olabilmeleri.

Ama esas ilginç olan,
yaratılışçıların inanılmaz örgütlenme ve çabalarına karşın, yargı
sisteminin sahip olduğu zihinsel netlik‘tir. 10 sayfalık karar, yukardaki kısa çevirinin son
paragrafında köşeli biçimde dile getirilen ilke üzerine kuruludur:
“Hiç kimse kendi dini inançlarını başkalarına benimsetmek için
toplum bütününe (kamu) ait olan organları
kullanamaz“.

Bu o denli sağlam bir
ilkedir ki, evrim karşıtları buna karşı çıkmak yerine, yaratılışın
bir dini inanç olmadığını, onun da bir bilim olduğunu savunmak
zorunda kalmaktadır. Bu noktada ise, kendilerinin de ister istemez
benimsedikleri bilimin temel nitelikleri[1] karşılarına
çıkmaktadır.

Türkiye, Osmanlı
İmparatorluğu’nun kuruluşundan bu yana 700 yılı aşkın süredir din
referanslı yaşam kuralları ile içiçedir. Cumhuriyet dönemi -ki
toplam süre içinde kabili ihmal kısalıktadır- bu içiçeliği bir
ölçüde -o da yasal zeminde- azaltmış, ama gündelik yaşam
pratiklerine çok az nüfuz edebilmiştir.

Bu içiçeliğin dışavurumu
kılık-kıyafet ya da öğretim birliği bağlamında değildir. Öğretim
birliği, dini ve seküler öğretilerin çatışmasını önlemek amacıyla
tasarlanmış, ama kolay değişmeyen değerler sistemi kısa süre içinde
seküler eğitim dokusu içine din eğitiminin en vazgeçilmez öğesini
-ezber (sorgulamaya kapalılık)- yerleştirmiştir.

Günümüzde, seküler sanılan
eğitim, çağdaş söylemler altında, çağdaş kıyafetlerle ve de dini
eğitime karşıtlık “görüntüsü” içinde, ama dini eğitimin temel
öğesini içinde tam olarak barındırarak yapılmaktadır. İşin tuhaf
yanı, bu uygulamanın en büyük destekçilerinin seküler eğitim
yandaşlarının olmasıdır.

Bu satırların yazarının
bizzat uygulayıcı olarak içinde yer aldığı “ezbersiz eğitim”
uygulamalarına karşı çıkanların başlıca savunuları, “her şeyi
sorgulayan çocukların nereye gideceklerinin belli
olmayacağı” derin inancı olmuştur. Bu
inanç 700 yıllık din referanslı değer ölçülerinin bir sonucudur.
Bunu abartılı bulanlar, “soran sorgulayan çocuk
yetiştirmek” şablon sınırının,
ailelerin -ve tabii ki onların temsilcilerinin- kendi doğrularının
sorgulanması olduğunu bizzat deneyimleyerek test
edebilirler.

Bir deyişle, seküler
“görünüşlü” eğitim düzeni, temelde dayanması gereken “bilim”in
değil, kendini laik sayan kesimlerin, bizzat dini referans alan
kesimlerin inançları karşısına koydukları başka inançlara “göre”
tanımlayıp savundukları bir “inanç sistemi“dir.

M.Kemal Atatürk’ün “en
hakiki mürşit” olarak israrla bilimi
işaret etmesinin nedeni muhtemelen bu tehlikeyi sezmiş olmasıdır.
Değerlerin kolay kolay değişmeyeceğini bilen M.Kemal, laikliğin
anlaşılmayıp aynen din gibi inanca dayandırılacağını görmüş
olmalı.

Bunun iyi anlaşılabilmesi,
Türkiye’de yaşanmakta bulunan laik anti-laik çatışmasının aslında
çeşitli inanç sistemleri arasındaki bir çatışma olduğunun
kavranması açısından önem taşıyor. Türkiye, inanç ve bilim
arasındaki çatışmayı yaşamıyor. Ekli mahkeme kararı ise inanç ve
bilim arasındaki çatışmaya ilişkin bir belgedir.

Çatışmaları çözmek için,
uzlaşma, hoşgörü, birer adım geri gitmek gibi meselenin yüzeyiyle ilgili yaklaşımlar yerine bir
ilkeyi kendimize rehber edinebiliriz: Önce anla!

Nisan 10, 2008